20 април 2021
Шестиот пакет на мерки, усвоен на денешната 66-та седница, опфаќа 7 мерки со кои се таргетирани најпогодените сектори од корона кризата, со вредност од 17,8 милиони евра, пришто ќе се поддржат 10 илјади компании, кои вработуваат околу 60 илјади граѓани, соопштија заменикот на претседателот на Владата задолжен за економски прашања, координација на економските ресори и инвестиции, Фатмир Битиќи, министерот за финансии Фатмир Бесими, министерот за економија Крешник Бектеши и директорот на Развојната банка, Кире Наумов на заедничката прес конференција.
Вицепремиерот Битиќи нагласи дека од самиот почеток на кризата Владата носи сеопфатни мерки на секои 3 до 4 месеци, во консултација со сите засегнати страни, како и со меѓународните финансиски инстутуции, се со цел задржување на ликвидноста на компаниите и на работните места за граѓаните. Тој додаде дека пред точно две недели, по препорака на Комисијата за заразни болести, Владата донесе одлука за делумно затворање на угостителиските објекти, заради заштита на здравјето на граѓаните и спречување на ширење на вирусот.
„Уште тогаш најавивме дека истата одлука ќе ја следат соодветни мерки за поддршка и помош и денеска истите ќе ги презентираме. Уште еднаш на дело покажуваме дека државата е партнер на граѓаните и стопанството. Почитувани, денеска ставаме на располагање 17,8 милиони евра, таргетирана финансиска поддршка за 12 категории на економски дејности. 17,8 милиони евра со кои ќе се поддржат близу 10.000 компании и околу 60.000 вработени, наши сограѓани“, потенцираше Битиќи.
Вицепремиерот ги презентираше сите мерки од шестиот пакет.
„На сите угостителски објекти ќе им бидат покриени 30% од приходите, износ кој ќе се пресметува како просек од просечниот месечен приход во 2019 и 2020 година, на кој ќе се аплицираат деновите во кои овие дејности беа затворени. Дополнително, сите регистрирани угостителски објекти ќе добијат 15.200 денари финансиска поддршка по вработен, заклучно со 06.04.2021 година. Со оваа мерка ќе бидат поддржани околу 6.000 угостителски објекти кои вработуваат 17.000 луѓе, проценета вредност на мерката е 9,9 милиони евра. На скоро ист принцип, со 2,5 милиони евра ќе се поддржат категоризирани – ресторани за свадби, евент индустријата, игротеки, ноќните клубови, приватните детски одморалишта, фитнес центри, фотографи и фотографски студија. Во овие категории спаѓаат околу 1.200 компании ќе им бидат покриени 30% од приходите, износ кој ќе се пресметува како просек од просечниот месечин приход во 2019 година, дополнително ќе добијат поддршка од 15.200 денари по вработен, заклучно со 31.12.2020 година“, соопшти вицепремиерот Битиќи.
Битиќи соопшти дека категоризираните туристички агенции ќе бидат поддржани со 1,4 милиони евра. Притоа туристичките агенции со А лиценца ќе добијат до 5.000 евра, а туристичките агенции со Б лиценца ќе добијат до 2.000 евра. Финансиска поддршка од 30.750 денари ќе добијат и сите музичари, членови на здруженијата на музичари како и лиценцираните туристички водичи, кои во текот на 2020 година имале просечен месечен нето приход под 15.000 денари.
Околу 2 милиони евра се наменети за компаниите кои ја реинвестирале добивката од 2020 година, мерка која ќе се реализира преку Развојната Банка а ќе им помогне на компаниите да ја зголемат ликвидноста, да ги реализираат своите инвестициски планови и да продолжат со својот развој, преку субвенционирање на каматни стапки. Преку бескаматна кредитна линија преку Развојната банка од 1 милион евра ќе се поддржат медиумите кои емитуваат радио и телевизиска програма.
„Во очекување на претстојната туристичка сезона и како дополнителна поддршка и помош за домашната туристичка а со тоа и угостителска дејност, ќе се овозможат бесплатни 50.000 ПЦР тестови за странските туристи кои престојувале во државата“, рече вицепремиерот.
Министерот за финансии, Фатмир Бесими, посочи дека дел од мерките имаат и развојна компонента, во насока на раст на ликвидноста и поттикнување на инвестициите.
„Од исклучителна важност е поттикнување на ликвидноста на стопанството. Оттаму и мерките кои се предлог на Министерството за финансии се во таа насока. Едната е Поддршка на ликвидноста за компаниите кои ја реинвестирале добивката за 2020 годинa преку субвенционирање на камати на кредити. Втората мерка е Кредитната линија за финансиска поддршка на деловните субјекти од областа на емитување на радио и телевизиски програми со цел намалување на последиците од Коронавирусот COVID-19, преку посебна кредитна линија во износ од 61,5 милиони денари или 1 милион евра со 0% каматна стапка која ќе се пласира преку Развојната банка. Изминатите пакети мерки покажаа дека даваат резултати. Владиниот стимул придонесе за двојно амортизирање на економскиот пад лани, поточно, според калкулациите на Министерството за финансии, истиот е амортизиран за 4,2 процентни поени, односно без мерките падот ќе достигнеше дури 8,7%“. посочи Бесими.
Министерот за економија Крешник Бектеши кажа дека Туристичко-угостителскиот сектор е најпогодениот сектор од почетокот на кризата предизвикана од пандемијата и токму затоа Министерството за економија во првите пет сета на мерки се фокусираше на поддршката токму на овој сектор.
„Досега овој сектор е поддржан со над 10 милиони евра и тоа преку ваучери за домашен туризам со вкупно 6,2 милиони евра, со враќање на уплатена туристичка такса со вкупна вредност од 950 илјади евра, со грантови за туристички агенции во вредност од 1,2 милиониевра, со средства за кофинансирање на настани и конференции со финансиска поддршка од државата каде беа наменети 24 илјади евра, преку грантови за категоризирани ресторани за свадби со 906 илјади евра, грантови за игротеки во вредност од 222 илјади евра, грантови за туристички водичи со лиценца кои добија 82 илјади евра, како и со мерката за продолжување на лиценци за работа на дискотеките и ноќните клубови, мерка која изнесуваше 97 илјади евра“, подвлече министерот за економија.
Бектеши се задржа на дел од мерките од шестиот пакет кои ќе ги спроведува Министерството за економија, пришто посочи дека за поддршка само на туристичко-угостителскиот сектор со шестиот пакет мерки се предвидени мерки во вкупна вредност од 14,8 милиони евра.
„Планирана е финансиска поддршка на угостителите регистрирани со шифри на приоритетнадејност: 56.10 (ресторани и останати објекти за подготовка на храна), 56.29 (останати услуги за подготвување и служење на храна), 56.30 (подготовка и послужување на пијалоци). Со оваа мерка ќе бидат опфатени околу 6.000 компании, сооколу 17.000 вработени за што се наменети 9,9милиониевра. Со оваа мерка ќе се додели финансиска поддршка на сите регистрирани активни субјекти од оваа дејност. Како основа за пресметка на поддршката се земаат просечните месечни приходи остварени во 2019 година, на кои се аплицира месечен износ за компензација од 30%, кој ќе биде помножен со соодносот на бројот на денови колку што овие дејности се затворени. За сите субјекти од наведените дејности кои се регистрирани после 2019 година како основ за пресметка ќе бидат земени просечните месечни приходи од денот на основање до крај на 2020 година. Дополнително, секој регистриран активен субјект од овие дејности ќе добие финансиска поддршка во износ од 15.200 денари по вработен, според бројот на ефективни работни часови, со пресек на 06.04.2021.година“, соопшти Бектеши.
Главниот извршен директор на Развојна Банка на Северна Македонија, Кире Наумов, ја поздрави Владата која го препозна капацитетот на РБСМ преку која се реализираа повеќе мерки од сите пет економски пакети.
,,Вкупно 50,9 милиони евра кредити со поволна каматна стапка пласиравме до 186 домашни компании преку деловните банки. Воведовме нов производ – царинска гаранција, за да им го олесниме извозот на компаниите кои прават увоз заради облагородување и повторен извоз. Компаниите од преработувачката индустрија можеме да ги поддржиме со царинска гаранција до 390.000 евра, додека сите други мали и средни комапнии сме спремни да ги поддржиме со царински гаранции до 250.000 евра. Преку трите бескаматни кредитни линии со 44,1 милиони евра поддржавме 4.087 субјекти кои заедно вработуваат 36.802 лица”, нагласи Наумов.
Преку РБРСМ ќе се реализираат и две од седумте мерки предвидени во шестиот пакет – нова бескаматна кредитна линија за субјектите во дејноста на емитување на радио и телевизиски програми, и мерка за субвенционирање на трошокот за камата на компаниите кои ја реинвестирале остварената добивка, а ќе овозможи овие компании да имаат ефективно каматна стапка од 0% за новоодобрени кредити за тековни средства од деловните банки.
*****
U prezantua pakoja e gjashtë e masave ekonomike - Mbështetja e synuar prej 17,8 milion euro për 10 mijë kompani dhe 60 mijë të punësuar
Pakoja e gjashtë e masave, e miratuar në seancën e sotme të 66-të, përfshin 7 masa që synojnë sektorët më të goditur të krizës së koronës, me vlerë prej 17,8 milionë euro, me të cilat do të mbështeten 10 mijë kompani, të cilat punësojnë rreth 60 mijë qytetarë, thanë zëvendëskryeministri i Qeverisë, përgjegjës për çështje ekonomike, koordinim me resorët ekonomikë dhe investimet, Fatmir Bytyqi, ministri i ekonomisë Kreshnik Bekteshi dhe drejtori ekzekutiv i Bankës për Zhvillim të Republikës së Maqedonisë së Veriut Kire Naumov në një konferencë të përbashkët për shtyp.
Zëvendëskryeministri Bytyqi theksoi se që nga fillimi i krizës, Qeveria merr masa gjithëpërfshirëse në çdo 3-4 muaj, në konsultim me të gjithë palët e prekura, si dhe me institucionet financiare ndërkombëtare, me qëllim të ruajtjes së likuiditetit të kompanive dhe vendeve të punës për qytetarët. Ai shtoi se para dy javëve, me rekomandim të Komisionit për Sëmundje Infektive, Qeveria vendosi të mbyllë pjesërisht objektet gastronomike, për shkak të mbrojtjes së shëndetit të qytetarëve dhe të parandalimin e përhapjes së virusit.
“Që atëherë ne njoftuam se i njëjti vendim do të pasohet nga masat e duhura për mbështetje dhe ndihmë dhe sot do t'i paraqesim ato. Edhe një herë, ne tregojmë në praktikë se shteti është partner i qytetarëve dhe ekonomisë. Të nderuar, sot ne vëmë në dispozicion 17,8 milionë euro, mbështetje financiare e synuar për 12 kategori të veprimtarive ekonomike. 17.8 milionë euro me të cilat do të mbështeten afro 10.000 kompani dhe rreth 80.000 të punësuarve, bashkëqytetarë tanë”, theksoi Bytyqi.
Zëvendëskryeministri i prezantoi të gjitha masat nga pakoja e gjashtë.
“Të gjitha objekteve gastronomike do t’u mbulohen 30% të të ardhurave, një shumë që do të llogaritet si mesatarja e të ardhurave mesatare në vitin 2019 dhe 2020, për të cilën do të aplikohen ditët në të cilat u mbyllën këto aktivitete. Gjithashtu, të gjitha objektet e regjistruara gastronomike do të marrin 15.200 denarë mbështetje financiare për të punësuar, që nga data 06.04.2021. Me këtë masë do të mbështeten rreth 6.000 objekte gastronomike që punësojnë 17.000 njerëz, vlera e valorizuar e masës është 9,9 milion euro. Thuajse sipas të njëjtit parim, me 2,5 milionë euro do të mbështeten të kategorizuara - restorantet për dasma, industria e evinimenteve, terrene lojërash, klube nate, vendpushime private për fëmijë, palestrat e fitnesit, fotografët dhe studio fotografike. Këto kategori përfshijnë rreth 1.200 kompani që do të mbulohen me 30% të të ardhurave, një shumë që do të llogaritet si mesatare e të ardhurave mesatare në vitin 2019, gjithashtu, gjithashtu do të marrin mbështetje prej 15.200 denarë për të punësuar që nga data 31.12.2020”, tha zëvendëskryeministri Bytyqi.
Bytyqi tha se agjencitë e kategorizuara turistike do të mbështeten me gati 1,4 milionë euro. Me ç’rast agjencitë turistike me licencë A do të marrin nga 5.000 euro, kurse agjencitë turistike me licencë B do të marrin nga 3.000 euro. Mbështetje financiare prej 30.750 denarë do t’u jepet të gjithë muzikantëve, anëtarëve të shoqatave të muzikantëve si dhe guidave të licencuara turistike, të cilët gjatë vitit 2020 kanë pasur neto të ardhura mesatare mujore nënë 15.000 denarë.
Rreth 2 milionë euro janë destinuar për kompanitë që riinvestuan fitimin nga viti 2019, një masë që do të realizohet përmes Bankës për Zhvillim dhe do të ndihmojë kompanitë për të rritur likuiditetin, që t’i realizojnë planet e tyre të investimeve dhe për të vazhduar zhvillimin e tyre përmes subvencionimit të shkallëve të interesit. Përmes një linje kreditore pa interes nëpërmjet Bankës për Zhvillim prej 1 milion euro do të mbështeten mediat që transmetojnë programe radiotelevizive.
“Në pritje të sezonit të ardhshëm turistik dhe si mbështetje dhe ndihmë shtesë për veprimtarinë turistike vendase dhe me të edhe veprimtarinë gastronomike, do të sigurohen 50.000 teste falas PCR për turistët e huaj që do të qëndronin në vend”, tha kryeministri.
Ministri i Financave, Fatmir Besimi, theksoi se disa nga masat kanë edhe komponent zhvillimi, me qëllim të rritjes së likuiditetit dhe stimulimin e investimeve.
“Rëndësi të jashtëzakonshme ka stimulimi i likuiditetit të ekonomisë. Prandaj, masat e propozuara nga Ministria e financave janë në atë drejtim. Njëra është Mbështetja e likuiditetit për kompanitë që riinvestuan fitimet për vitin 2020 duke subvencionuar normat e interesit për kreditë. Masa e dytë është Linja kreditore për mbështetjen financiare të subjekteve afariste në fushën e emetimit të programeve radiotelevizive në mënyrë që të zvogëlohen pasojat e Koronavirusit COVID-19, përmes një linje të veçantë kreditore në vlerë prej 61,5 milionë denarë ose 1 milion euro me shkallë interesi 0% që vendosen përmes Bankës për Zhvillim. Pakot e kaluara të masave kanë treguar se japin rezultate. Stimuli qeveritar kontribuoi në amortizimin e dyfishtë të rënies ekonomike në vitin e kaluar, më saktësisht, sipas llogaritjeve të Ministrisë së financave, ai është amortizuar me 4,2 pikë përqindjeje, d.m.th. pa këto masa rënia do të kishte arritur në 8,7%”, theksoi Besimi.
Ministri i ekonomisë Kreshnik Bekteshi tha se sektori i turizmit dhe gastronomisë është sektori më i goditur që nga fillimi i krizës së shkaktuar nga pandemia dhe kjo është arsyeja pse Ministria e ekonomisë në pesë grupet e para të masave u fokusua pikërisht në mbështetjen e këtij sektori.
“Deri më tani, ky sektor është mbështetur me mbi 10 milionë euro, përmes kuponëve për turizëm vendas me gjithsej 6,2 milionë euro, me kthimin e taksës së paguar turistike me një vlerë totale prej 950 mijë euro, me grante për agjencitë turistike me vlerë prej 1,2 milionë euro, me mjete për bashkëfinancim të ngjarjeve dhe konferencave me mbështetje financiare nga shteti ku ishin paraparë 24 mijë euro, përmes granteve për restorante të kategorizuara për dasma me 906 mijë euro, grante për terrene sportive me vlerë 222 mijë euro, grante për guida turistike me licencë që morën 82 mijë euro, si dhe masën për vazhdimin e licencave për funksionimin e diskove dhe klubeve të natës, masë e cila ishte 97 mijë euro", nënvizoi ministri i ekonomisë.
Bekteshi u ndal në disa nga masat nga pakoja e gjashtë që do t’i zbatojë Ministria e ekonomisë, me ç’rast theksoi se për mbështetjen të vetëm sektorit të turizmit dhe gastronomisë me pakon e gjashtë të masave janë siguruar masa në vlerë të përgjithshme prej 14.8 milionë euro.
“Është planifikuar mbështetje financiare për gastronomët të regjistruar me shifrat prioritare të veprimtarisë: 56.10 (restorante dhe objekte të tjera të përgatitjes së ushqimit), 56.29 (shërbime të tjera për përgatitjen dhe shërbimin e ushqimit), 56.30 (përgatitje dhe shërbim të pijeve). Kjo masë do të përfshijë rreth 6.000 kompani, rreth 17.000 të punësuar për të cilat janë paraparë 9,9 milionë euro. Me këtë masë do të ndahet mbështetje financiare për të gjitha subjektet aktive të regjistruara në këtë veprimtari. Si bazë për llogaritjen e mbështetjes merren të ardhurat mesatare mujore të realizuar në vitin 2019, për të cilat aplikohet shumë mujore kompensimi prej 30%, e cila do të shumëzohet me raportin e numrit të ditëve kur këto veprimtari janë mbyllur. Për të gjitha subjektet nga veprimtaritë e përmendura që janë regjistruar pas vitit 2019, do të merren si bazë për llogaritje të ardhurat mesatare mujore nga dita e themelimit deri në fund të vitit 2020. Gjithashtu, secili subjekt aktiv i regjistruar i këtyre veprimatrive do të marrë mbështetje financiare në vlerë prej 15.200 denarë për të punësuar, sipas numrit të orëve efektive të punës, që nga data 06.04.2021”, tha Bekteshi.
Drejtori kryesor ekzekutiv i Bankës për Zhvillim të Maqedonisë së Veriut, Kire Naumov, përshëndeti Qeverinë, e cila njohu kapacitetin e BZHRMV përmes së cilës u realizuan disa masa nga të pesë pakot ekonomike.
“Gjithsej 50,9 milionë euro kredi me norma të favorshme interesi plasuam për 186 kompani vendase përmes bankave afariste. Ne aplikuam një produkt të ri - garanci doganore, në mënyrë që të lehtësojmë eksportin tek kompanitë që bëjnë import për përpunim të brendshëm dhe rieksport. Mund të mbështesim kompanitë nga industria përpunuese me një garanci doganore deri në 390.000 euro, ndërsa jemi të gatshëm të mbështesim të gjitha kompanitë tjera të vogla dhe të mesme me një garanci doganore deri më 250.000 euro. Përmes tre linjave kreditore pa interes me 44,1 milionë euro, ne mbështetëm 4.087 subjekte që së bashku punësojnë 36.802 persona”, tha Naumov.
Përmes BZHRMV do të realizohen dy nga shtatë masat e parashikuara në pakon e gjashtë - një linjë e re kreditore pa interes për subjektet nga veprimtaria e emetimit të programeve radiotelevizive, dhe një masë për të subvencionuar koston e interesit të kompanive që kanë riinvestuar fitimet e realizuara, e që do këtyre kompanive do t’u mundësojë që të kenë një interes efektiv prej 0% për kreditë e sapo aprovuara për mjetet rrjedhëse nga bankat afariste.
Презентација за 6 пакет економски мерки на македонски јазик
Презентација за 6 пакет економски мерки на албански јазик
Линк до видео од прес конеференцијата на ЗПВРСМ Битиќи, МФ Бесими, МЕ Бектеши и ИДРБРСМ Наумов на македонски јазик:
Линк до видео од прес конференцијата на ЗПВРСМ Битиќи, МФ Бесими, МЕ Бектеши и ИДРБРСМ Наумов на албански јазик:
