23 јули 2021
Заменикот на претседателот на Владата, задолжен за економски прашања, координација на економските ресори и инвестиции, Фатмир Битиќи и директорот на Фондот за иновации и технолошки развој, Коста Петров, на заедничка прес конференција, го презентираа јавниот повик за дигитален AI асистент, кој ќе се користи за потребите на програмите за државна помош на Владата на Република Северна Македонија кои се реализираат преку Планот за економски раст.
Вицепремиерот Битиќи соопшти дека оваа дигитална алатка ќе има за задача да ја олесни комуникацијата и пристапот до информации на домашните и странските компании и инвеститорите. Дигиталниот асистент треба да е способен за брзо учење, да овозможи комуникација со корисниците преку текстуални пораки, да го прилагоди својот јазик и тон врз основа на контекстот, да разбере и одговори на македонски, албански и англиски јазик и лесно да се ажурира во реално време.
„За реализација на овој јавен повик обезбедивме 9 милиони денари од буџетот на ФИТР или околу 150 илјади евра, а тоа ќе биде 100% поддршка за најиновативната идеја за создавање дигитален асистент базиран на вештачка интелигенција, кој би се користел за потребите на програмите за државна помош, а ќе се имплементира во Агенцијата за странски инвестиции и промоција на извозот, Дирекцијата за технолошко индустриски развојни зони и Фондот за иновации и технолошки развој. Ова треба да го намали времето на чекање на одговор од институциите како и да ја олесни целата процедура и пристап до информации кои се важни за компаниите и инвеститорите“, посочи Битиќи и додаде дека ова е само првиот чекор кој се прави, заедно со развојот на стратегијата за вештачка интелигенција, имаме визија за развој на целиот еко систем.
Алатката ќе ги дава сите потребни информации и помош за мерките од Планот за економски раст кој е инструмент за поддршка на развојот на домашните и странските компании, а во насока на изедначување на критериумите и условите за добивање на државна помош на сите компании, независно дали се домашни или странски, микро, мали, средни или големи, усвоен и донесен во 2018 година.
„Сите мерки се насочени кон поттикнување на нови инвестиции од самите компании, за нивен технолошко-технички развој, нови производни линии, зголемена продуктивност, нови подобро платени работни места, а со крајна цел подобрување на конкурентноста на компаниите, за освојување на нови пазари. Преку Законот за финансиска поддршка на инвестициите веќе имаме склучено 245 договори со домашни компании, а Фондот за иновации и технолошки развој веќе во своето портфолио брои над 650 компании, што значи дека само во три години, поддржавме речиси 900 компании преку Планот за економски раст. Овој концепт е сеопфатен, не препознава странски или домашни компании, сите имаат иста шанса, единствено што треба е да инвестираат, а знаат дека поддршката од Владата ќе биде обезбедена. Создадовме транспарентен систем во кој јасно и прецизно се дефинирани сите критериуми, нема дискреционо преговарање и договарање на државна помош. Многу е различно, а тоа го препознава и бизнис секторот кој ги користи и поздравува овие мерки“, нагласи вицепремиерот Битиќи.
Директорот на Фондот за иновации и технолошки развој, Коста Петров, на почетокот на своето излaгање, го изрази задоволството што Фондот преку овој проект за првпат сериозно се вклучува во дигитализација на процесите во Владата на Република Северна Македонија.
„Сигурен сум дека ова е почеток на многу нови иницијативи преку кои ќе им овозможиме на граѓаните, но и на компаниите, полесна комуникација со институциите на Владата. Имајќи предвид дека наш стратешки фокус во следниот период е развојот на вештачката интелигенција, сметам дека отворањето на предизвикот токму на оваа тема, ќе биде сериозен исчекор во однос на технолошкото унапредување, но и показател дека во државата имаме компании кои можат да понудат решенија подеднакво квалитетни како светските“, започна Петров.
Директорот ги соопшти и деталите во врска со карактеристиките кои треба да ги поседува дигиталниот асистент како и начинот на аплицирање на јавниот повик кој е објавен на веб страницата на ФИТР.
„Дигиталниот асистент треба да е способен и да се справи со сложено барање, да разбере и да одговори на македонски, албански и англиски јазик со голема прецизност на природен начин. Исто така треба и да се справи со повеќе прашања и да е способен да го разбира македонскиот јазик подеднакво добро на латинично и кирилично писмо. Асистентот треба да обезбеди 24/7 достапност и непосредна пристапност до граѓаните преку Facebook Messenger, Viber и Web и да служи неограничен број луѓе истовремено. Времетраењето на проектот, за кој се доделени финансиски средства е 24 месеци, односно 12 месеци за развој и имплементација и 12 месеци за одржување и надградба. натпреварувачот треба да биде правен субјект кој ги исполнува следните услови: да е трговско друштво основано согласно Законот за трговски друштва и регистрирано во Централниот регистар на Република Северна Македонија, да е со мнозинска македонска сопственост (со 50,1% или повеќе), годишните приходи на претпријатието да не надминуваат 10 десет милиони евра во претходните две фискални години, според финансиските извештаи. Целосната листа на критериуми е достапна на веб страната на Фондот“, објасни директорот на ФИТР.
Петров посочи дека компаниите кои ќе поднесат апликација треба да презентираат дека имаат искуство и референци од претходно изработени и докажани решенија за дигитален асистент базиран на AI на македонски, албански и англиски јазик, во земјата и странство, а во предлог-проектот треба за финансирање треба да ги содржи следните активности: активности за тестирање, дизајн, активности за истражување и развој, активности за тренирање и ре-тренирање на дигиталниот асистент.
„Во однос на тоа кои трошоци се подобни за финансирање, ќе набројам дел од нив: бруто плати - износите на бруто плати за вработените лица ангажирани на проектот треба да соодветствуваат на воспоставените практики на корисникот на наградата пред почетокот на проектот, набавка и/или изнајмување на опрема и потрошни материјали за истражување и развој (набавка и/или изнајмување на сервер, хостинг и сл.), ангажирање на експерти/советници за истражување и развој. Би сакал да напоменам дека за развој на ова решение не се дозволени трошоци за набавка на лиценци на веќе постоечки решенија за градење на дигитален AI асистент“, презентираше директорот на Фондот за иновации и технолошки развој, Коста Петров.
Главните критериуми според кои ќе се оценуваат предлог проектите се степенот на иновативност, капацитетот на проектниот тим, квалитетот на проектот, потенцијалот за имплементација и влијанието на проектот.
Предлог проектите ќе бидат оценувани од страна на Комисијата за оценување и избор, која е составена од двајца претставници од партнерската институција, двајца експерти во областа на предизвикот и еден претставник на Фондот.
Постапката за селекција и избор на проектите ќе се одвива во пет чекори, најпрво се прави административна проверка на проектната документација, односно дали е комплетна и во согласност со условите за подобност наведени во јавниот повик, потоа се донесува прва оцена на предлог-проектот, односно претселекција, следува селекција на најдобри предлог-проекти, по што ќе се овозможи презентација на претселектираните предлог-проекти пред Комисијата за оценување и избор. Последниот чекор е избор на победничко решение и потпишување на договор.
Процесот на аплицирање е исклучиво онлајн. Сите информации поврзани со повикот, потребната документација и начинот на аплицирање се достапни на: https://fitr.mk/digitalai/
*****
Zëvendëskryeministri Bytyqi dhe drejtori Petrov prezantuan thirrjen publike për asistent digjital të AI, i cili do të përdoret për nevojat e programeve të ndihmës shtetërore të Qeverisë - Transparencë më e madhe, marrje efikase dhe efektive e të dhënave të biznesit në kohë reale
Zëvendëskryeministri i Qeverisë, përgjegjës për çështje ekonomike, koordinim me resorët ekonomikë dhe investimet, Fatmir Bytyqi dhe drejtori i Fondit të Inovacioneve dhe Zhvillimit Teknologjiki, Kosta Petrov,, në një konferencë të përbashkët për shtyp, prezantuan thirrja publike për asistent digjital të bazuar në inteligjencën artificiale për nevojat e programeve të ndihmës shtetërore të Qeverisë së Republikës së Maqedonisë së Veriut të realizuara përmes Planit të rritjes ekonomike.
Zëvendëskryeministri Bytyqi tha se kjo vegël digjitale do të ketë për detyrë të lehtësojë komunikimin dhe qasjen në informacion etë kompanive dhe investitorëve vendas dhe të huaj. Asistenti digjital duhet të jetë në gjendje të mësojë shpejt, të mundësojë komunikimin me shfrytëzuesit përmes mesazheve tekstuale, të rregullojë gjuhën dhe tonin e tyre bazuar në kontekst, të kuptojë dhe të përgjigjet në maqedonisht, shqip dhe anglisht dhe të azhurnohet lehtësisht në kohë reale.
"Për realizimin e kësaj thirrje publike ne kemi siguruar 9 milion denarë nga buxheti i FIZHT ose rreth 150 mijë euro, dhe kjo do të jetë mbështetje 100% për idenë më inovative për krijimin e një asistent digjital bazuar në inteligjencën artificiale, e cila do të shfrytëzohej për nevojat e programeve të ndihmës shtetërore dhe do të zbatohet në Agjencinë për investime të huaja dhe nxitjen e eksportit, Drejtorinë për Zona Zhvillimore Industriale Teknologjike dhe Fondin e Inovacioneve dhe Zhvillimit Teknologjik. Kjo duhet të zvogëlojë kohën e pritjes për një përgjigje nga institucionet si dhe të lehtësojë të gjithë procedurën dhe qasjen në informacion që është i rëndësishëm për kompanitë dhe investitorët”, tha Bytyqi, duke shtuar se ky është vetëm hapi i parë i ndërmarrë, së bashku me zhvillimin të strategjisë së inteligjencës artificiale, kemi një vizion për zhvillimin e të gjithë ekosistemit.
Vegla do të sigurojë të gjithë informacionet dhe ndihmën e nevojshme për masat e Planit të rritjes ekonomike, i cili është një instrument për të mbështetur zhvillimin e kompanive vendase dhe të huaja, në mënyrë që të barazohen kriteret dhe kushtet për marrjen e ndihmës shtetërore për të gjitha kompanitë, pavarësisht se a janë ato vendase apo të huaja, mikro, të vogla, të mesme apo të mëdha, të miratuar dhe sjellur në vitin 2018.
“Të gjitha masat kanë për qëllim inkurajimin e investimeve të reja nga vetë kompanitë, për zhvillimin e tyre teknologjik, linjat e reja të prodhimit, rritjen e produktivitetit, vende të reja pune të paguara më mirë, dhe me qëllimin përfundimtar të përmirësimit të konkurrencës së kompanive, për të pushtuar tregje të reja. Përmes Ligjit për mbështetjen financiare të investimeve, ne tashmë kemi lidhur 245 marrëveshje me kompani vendase, kurse Fondi i Inovacioneve dhe Zhvillimi Teknologjik tashmë ka 646 kompani në portofolin e tij, që do të thotë se për vetëm tre vjet, kemi mbështetur pothuajse 900 kompani përmes Plani të rritjes ekonomike. Ky koncept është gjithëpërfshirës, nuk njeh kompani të huaja ose vendase, të gjithë kanë të njëjtin shans, e vetmja gjë që u nevojitet është të investojnë dhe ata e dinë që mbështetja nga Qeveria do të sigurohet. Ne kemi krijuar një sistem transparent në të cilin të gjitha kriteret përcaktohen qartë dhe saktësisht, nuk ka negociata diskrete dhe kontraktime të ndihmës shtetërore. Është shumë ndryshe, andaj këtë e njeh sektori i biznesit i cili i shfrytëzon dhe i mirëpret këto masa”, tha zëvendëskryeministri Bytyqi.
Drejtori i Fondit të Inovacioneve dhe Zhvillimit Teknologjik, Kosta Petrov, në fillim të fjalimit të tij, shprehu kënaqësinë që Fondi përmes këtij projekti për erë të parë seriozisht po inkuadrohet në digjitalizimin e proceseve në Qeverinë e Republikës së Maqedonisë së Veriut.
“Jam i sigurt që ky është fillimi i shumë iniciativave të reja përmes të cilave do t’u mundësojmë qytetarëve, por edhe kompanive, komunikim më të lehtë me institucionet qeveritare. Duke marrë parasysh që fokusi ynë strategjik në periudhën e ardhshme është zhvillimi i inteligjencës artificiale, unë besoj se hapja e sfidës në këtë temë do të jetë një hap serioz përpara në drejtim të avancimit teknologjik, por edhe një tregues se ne kemi kompani në vend që mund të ofrojnë zgjidhje njëjtë cilësore sikurse ato botërore ", filloi Petrov.
Drejtori gjithashtu njoftoi detajet në lidhje me karakteristikat që duhet të ketë asistenti digjital si dhe mënyrën e aplikimit për thirrjen publike, e cila u publikua në ueb faqen e FIZHT.
"Asistenti digjital duhet të jetë në gjendje të trajtojë kërkesa komplekse, të kuptojë dhe të përgjigjet në maqedonisht, shqip dhe anglisht me shumë saktësi në një mënyrë të natyrshme. Ai gjithashtu duhet të merret me një numër çështjesh dhe të jetë në gjendje të kuptojë gjuhën maqedonase në mënyrë të barabartë në shkrimin latin dhe cirilik. Asistenti duhet të sigurojë disponueshmëri 24/7 dhe qasje të drejtpërdrejtë tek qytetarët përmes Facebook-ut, Messenger-it, Viber-it dhe Uebit dhe t'u shërbejë një numri të pakufizuar njerëzve në të njëjtën kohë. Kohëzgjatja e projektit, për të cilin janë ndarë mjete financiare, është 24 muaj, gjegjësisht 12 muaj për zhvillimin dhe zbatimin dhe 12 muaj për mirëmbajtjen dhe azhurnimin, garuesi duhet të jetë një person juridik që plotëson kushtet e mëposhtme: të jetë shoqëri tregtare e themeluar në përputhje me Ligjin për shoqëritë tregtare dhe e regjistruar në Regjistrin Qendror të Republikës së Maqedonisë së Veriut, të jetë me shumicë të pronësisë maqedonase (me 50,1% ose më shumë), të ardhurat vjetore të ndërmarrjes nuk duhet të kalojnë 10 milionë euro në dy vitet e mëparshme fiskale, sipas raporteve financiare. Lista e plotë e kushteve është në dispozicion në ueb faqen e FIZHT.
Petrov theksoi se kompanitë që do të paraqesin aplikim duhet të prezantojnë se kanë përvojë dhe referenca nga zgjidhjet e bëra më parë dhe të dëshmuara për asistentin digjital bazuar në AI në maqedonisht, shqip dhe anglisht, brenda dhe jashtë vendit, dhe propozimi i projektit që duhet të financohet të përmbajë aktivitetet e mëposhtme: aktivitetet e testimit, dizajnit, aktivitetet e hulumtimit dhe zhvillimit, aktivitetet e trajnimit dhe ritrajnimit të asistentit digjital.
"Në raport se cilat shpenzime janë të pranueshme për financim, unë do të rendis disa prej tyre: pagat bruto - shumat e pagave bruto për të punësuarit e angazhuar në projekt duhet të korrespondojnë me praktikat e vendosura të shfrytëzuesit të çmimit para fillimit të projektit, prokurimi dhe/ose marrja me qira e pajisjeve dhe materialeve të konsumit për hulumtim dhe zhvillim (prokurimi dhe/ose marrja me qira e serverit, hostingut etj., angazhimi i ekspertëve/këshilltarëve për hulumtim dhe zhvillim. Dua të përmend që për zhvillimin e kësaj zgjidhjeje, nuk lejohen shpenzime për blerjen e licencave për zgjidhjet ekzistuese për ndërtimin e një asistenti digjital AI”, prezantoi drejtori i Fondit të Inovacioneve dhe Zhvillimit Teknologjik, Kosta Petrov.
Kriteret kryesore sipas të cilave do të vlerësohen propozimet e projektit janë shkalla e inovacionit, kapaciteti i ekipit të projektit, cilësia e projektit, potenciali për implementim dhe ndikimi i projektit.
Propozimet e projektit do të vlerësohen nga Komiteti i vlerësimit dhe përzgjedhjes, i cili përbëhet nga dy përfaqësues nga institucioni partner, dy ekspertë në fushën e sfidës dhe një përfaqësues i Fondit.
Procedura e seleksionimit dhe përzgjedhjes e projekteve do të zhvillohet në pesë hapa, së pari bëhet një kontroll administrativ i dokumentacionit të projektit, nëse është i plotë dhe në përputhje me kushtet e përshtatshmërisë të cekura në thirrjen publike, pastaj bëhet vlerësimi i parë i propozim-projektit, gjegjësisht para-seleksionimi, pason seleksionimi i projekt-propozimeve më të mira, pas çka do të mundësohet prezantimi i propozim-projekteve të para-selektuara përpara Komisionit të vlerësimit dhe përzgjedhjes Hapi i fundit është zgjedhja e një zgjidhje fituese dhe nënshkrimi i kontratës.
Procesi i aplikimit është vetëm online. Të gjitha informacionet në lidhje me thirrjen, dokumentacionin e nevojshëm dhe mënyrën e aplikimit janë në dispozicion në: https://fitr.mk/digitalai/
Презентација за јавен повик за дигитален асистент АI_MKD
Презентација за јавен повик за дигитален асистент АI_ALB
Линк до видео од прес конференцијата на вицепремиерот Битиќи и директорот Петров на македонски јазик:
Линк до видео од прес конференцијата на вицепремиерот Битиќи и директорот Петров на албански јазик:
